Ένα μεγάλο αφιέρωμα με αφορμή την ανακάλυψη της Καστοριάς του Τάκη Κανελλόπουλου θα δουν όσοι επισκεφθούν το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (6-16 Μαρτίου 2025)
Ένα μοναδικό κινηματογραφικό ταξίδι στην ελληνική ύπαιθρο μέσα από ντοκιμαντέρ σπουδαίων δημιουργών, ως επί το πλείστον σπάνια και λιγότερο προβεβλημένα, πραγματοποιεί το 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (6-16 Μαρτίου 2025). Με αφορμή την πρόσφατη ανακάλυψη του ντοκιμαντέρ Καστοριά (1969) του Τάκη Κανελλόπουλου, το αφιέρωμα με τίτλο Γεωγραφία του βλέμματος: Η εκτός σχεδίου Ελλάδα (1950-2000) περιλαμβάνει 19 ταινίες τεκμηρίωσης που συνθέτουν ένα πολυεπίπεδο και διαφωτιστικό πορτρέτο της κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής ζωής της χώρας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.
Η συναρπαστική αυτή περιπέτεια ξεκίνησε κατά την προετοιμασία για το 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όταν με αφορμή το αφιέρωμα στον Τάκη Κανελλόπουλο το Φεστιβάλ αναζήτησε τo ντοκιμαντέρ Καστοριά του θεσσαλονικιού δημιουργού, δίχως όμως αποτέλεσμα. Ωστόσο, μέσα από τη διαδικασία εκείνης της αναζήτησης, η έρευνα συνεχίστηκε και τελικά η ταινία βρέθηκε το 2024 μέσα από ένα δίκτυο συλλεκτών. Το σπουδαίο αυτό ντοκουμέντο θα προβληθεί στην 27η διοργάνωση μαζί με τα ντοκιμαντέρ Θάσος και Μακεδονικός Γάμος του Τάκη Κανελλόπουλου, τα οποία από κοινού συνιστούν μια άτυπη «Μακεδονική τριλογία» ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη.
Με σημείο εκκίνησης την Καστοριά, το Φεστιβάλ επιχειρεί μια χαρτογράφηση της ελληνικής υπαίθρου μέσα από ντοκιμαντέρ εμβληματικών Ελλήνων σκηνοθετών, που διερευνούν το πνεύμα, τη συλλογική μνήμη και την ανθρωπογεωγραφία του ελληνικού τόπου. Οι ταινίες του αφιερώματος προσεγγίζουν με τρόπο πρωτότυπο και διεισδυτικό έννοιες όπως η παράδοση, το προσωπικό βίωμα, το τραύμα και η συνύπαρξη. Ορισμένα από τα ντοκιμαντέρ του αφιερώματος έχουν προβληθεί ελάχιστες φορές στη μεγάλη οθόνη και αποτελούν πολύτιμα κειμήλια όχι μόνο για την ελληνική κινηματογραφική ιστορία, αλλά και για την πνευματική κληρονομιά της χώρας. Το αφιέρωμα επιμελούνται οι: Ελένη Ανδρουτσοπούλου, επικεφαλής του ελληνικού προγράμματος του Φεστιβάλ, Μανώλης Κρανάκης, κριτικός κινηματογράφου και Γιάννης Παλαβός, συνεργάτης του διεθνούς προγράμματος του Φεστιβάλ.
Το Σάββατο 8 Μαρτίου, στις 13.00, θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα Παύλος Ζάννας ανοιχτή συζήτηση με τίτλο «Καστοριά: Ο ξανακερδισμένος τόπος του Τάκη Κανελλόπουλου». Οι επιμελητές του αφιερώματος θα ξετυλίξουν το νήμα της περιπετειώδους ανεύρεσης της ταινίας, συνδέοντάς τη με το βασικό ερώτημα που θέτει το αφιέρωμα: πώς αποτυπώνεται το θυμικό και η ψυχή ενός τόπου, και ιδίως της ελληνικής υπαίθρου, μέσα από το ιδιότυπο καλλιτεχνικό βλέμμα σημαντικών Ελλήνων δημιουργών.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθεί και το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους Πρέσπες του Τάκη Χατζόπουλου του 1966. «Μια γωνιά Ελλάδα. Οι Πρέσπες.» Έτσι ξεκινά το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ που ο Τάκης Χατζόπουλος γύρισε το 1966, πρώτη σπουδαία πράξη μιας διαδρομής που θα τον οδηγούσε στον Γάζωρο Σερρών το 1974 και από εκεί στη θητεία του στο τηλεοπτικό Παρασκήνιο, ανεξάντλητο φυτώριο δημιουργών και δημιουργιών. Αυτή τη μια γωνιά Ελλάδα, εκεί όπου μια λίμνη χωρίζει τον κόσμο σε εθνικότητες, κλείνει μέσα σε 14 λεπτά ο Χατζόπουλος, με φανερές αντηχήσεις όχι μόνο της τεκμηρίωσης αλλά και της μυθοπλασίας του Τάκη Κανελλόπουλου, όπως αυτή αποτυπώνεται στην ασπρόμαυρη φωτογραφία του Συράκου Δανάλη, τη μουσική του Κώστα Μυλωνά και την αφήγηση του Άγγελου Αντωνόπουλου. Η στάσιμη καθημερινότητα, οι απαράλλαχτες μέρες που εναλλάσσονται, το σύνορο που τελικά χωρίζει αυτούς που θυμούνται και αυτούς που περιμένουν, η πιο δύσκολη ώρα της μέρας –όταν βραδιάζει–, ένας κύκλος ζωής χωρίς «την πιθανότητα μιας έκπληξης», ένας «απλός κόσμος» που λέει καλημέρα σε τρεις γλώσσες γίνεται μέσα από το βλέμμα του Χατζόπουλου μια μικρή μελαγχολική ωδή πάνω στην ομορφιά και τον καημό ενός τόπου. Μαζί και ένα πικρό σχόλιο για την μεγαλύτερη Ελλάδα που θα αγνοήσει έννοιες όπως ανοχή, συνύπαρξη και απλότητα, περνώντας τελικά το σύνορο και καταστρέφοντας την ιερή ισορροπία ανάμεσα στο ασήμαντο και το σημαντικό που σέβονται μόνο όσοι έμαθαν να κοιτάζουν τον Θεό στο ύψος του ανθρώπου.
Διαβάστε περισσότερα για το αφιέρωμα εδώ.
